بررسی اثر بخشی طرحواره درمانی بر کاهش علائم و تعدیل طرحواره های ناسازگار زندانیان مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، وابسته و پارانوئید

این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر کاهش علائم و تعدیل طرحواره های ناسازگار زندانیان مرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، وابسته و پارانوئید طراحی گیردید. روش انجام پژوهش آزمایشی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون می باشد. به منظور انجام این پژوهش ابتدا 425 زندانی مرد از زندان مرکزی مشهد انتخاب شدند. سپس بر اساس غربالگری اولیه 53 نفر دارای علائم اختلال شخصیت مرزی، 39 نفر واجد علائم اختلال شخصیت وابسته و 48 نفر با علائم اختلال شخصیت پارانوئید تشخیص داده شدند. در مرحله بعدی 34 نفر از هر یک از اختلالات به صورت مجزا به صورت تصادفی انتخاب شدند. سپس 34 نفری که علائم اختلال شخصیت مرزی داشتند به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. این اعمال برای اعضاء دو اختلال شخصیت دیگر یعنی اختلال شخصیت مرزی و اختلال شخصیت پارانوئید نیز صورت گرفت. سپس برای گروه های آزمایشی طرحواره درمانی گروهی به مدت 24 جلسه اجرا شد.در حالیکه گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده ها نیز با استفاده از پرسشنامه چند محوری بالینی میلون(mcmi-iii)، مقیاس شخصیت مرزی (stb)، پرسشنامه طرحواره های یانگ(ysq) جمع آوری شدند. پس از آن داده ها با استفاده از آزمون t مستقل، کالموگراف اسمیرنوف، تحلیل واریانس چند متغیره(manova)، تحلیل کوواریانس(ancova)، همبستگی و رگرسیون چندمتغیره تحلیل شدند. براساس یافته های این مطالعه، طرحواره درمانی باعث کاهش علائم و تعدیل برخی از طرحواره های ناسازگار در اختلال شخصیت مرزی و وابسته می شود. دیگر یافته های تحقیق نیز نشان داد که تعداد زیادی از طرحواره ها با علائم اختلال شخصیت مرزی، پارانوئید و وابسته همبستگی مثبت و معناداری دارند. نتایج تحلیل رگرسیون هم حاکی از آن بود که برخی از این طرحواره ها می توانند علائم اختلال شخصیت پارانوئید، وابسته و مرزی را پیش بینی کنند. به طور کلی براساس نتایج این مطالعه می توان گفت که طرحواره درمانی می تواند درمان موثری برای اختلالات شخصیت به ویژه اختلال شخصیت مرزی و وابسته باشد.